با انواع چاه ارت آشنا شوید کاربردها + مزایا

برای اتصال جریان الکتریکی به زمین، چاه ارت موردنیاز است. این کار باعث می‌شود تا از برق‌گرفتگی در ساختمان‌ها جلوگیری شود. در محیط‌های مسکونی یا صنعتی، از اتصال تجهیزات الکتریکی به چاه ارت استفاده می‌کنند که از طریق سیم اتصال به چاه صورت می‌گیرد. آشنایی و معرفی انواع تجهیزات چاه ارت، می‌تواند به استفاده صحیح آنها در سازه‌های مختلف منجر شود. در احداث چاه ارت یک سیم مسی را بر روی صفحه ای جوش می دهند و صفحه را برای تماس بیشتر با خاک، درون چاه ارت می گذارند و اطراف آن را با مواد بنتونیت می پوشانند. احداث چاه ارت در ساختمان ها باعث شده تا از افراد در برابر جریان های الکتریکی محافظت شود..

چاه ارت چیست؟

چاه ارت نوعی محفظه است که در سیستم‌های ارتینگ برای دسترسی و نگهداری الکترودهای زمین و اجزای سیستم ارتینگ استفاده می‌شود. چاه ارت با استفاده از یک هادی مانند نوار، سیم یا کابل به سیستم ارتینگ متصل می‌شود. با استفاده از انواع چاه ارت، راه ایمنی برای دسترسی به سیستم ارتینگ فراهم خواهد شد. در هنگام نشت جریان الکتریکی، چاه ارت محافظ جان انسان‌ها است. امروزه از چاه ارت و سیستم ارتینگ در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، مخابرات و ساختمان سازی استفاده می کنند.

انواع چاه ارت

چاه ارت یک بخش مهمی از سیستم‌های ارتینگ است که دسترسی به الکترودهای زمین و سایر اجزای آن را فراهم می‌کند. برای احداث چاه ارت باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید؛ میزان ارتفاع از سطح دریا، وجود فضای کافی، شرایط محوطه مورد نظر برای اجرای چاه ارت و … از جمله عواملی است که باید برای ساخت چاه ارت در نظر بگیرید. انواع چاه ارت عبارتند از:

• چاه ارت عمقی
• چاه ارت سطحی

انواع چاه ارت با ارتینگ لوله

ارتینگ لوله روشی رایج برای اتصال به هادی‌های الکتریکی زمین با استفاده از لوله فولادی است. لوله فولادی گالوانیزه به قطر 38 میلیمتر و طول 2 متر با قرارگیری عمودی در زمین به‌عنوان الکترود ارت در ارتینگ لوله‌ها به‌کار برده می‌شود.

ارتینگ صفحه‌ ای

در این مدل ارتینگ، صفحه‌ای متشکل از مس یا آهن گالوانیزه به‌صورت عمودی در گودال زمینی کمتر از سه متر بالاتر از سطح زمین قرار می‌گیرد. برای سیستم اتصال زمین الکتریکی موثرتر، باید شرایط رطوبت زمین را در اطراف سیستم ارتینگ صفحه حفظ کرد.

ارتینگ نواری یا سیمی

در ارتینگ نواری یا سیمی، الکترودهای نواری با حداقل سطح مقطع 6/0 میلی‌مترمربع و حداقل عمق 5/0 متر در ترانشه‌های افقی مدفون می‌شوند. اگر الکترودها از آهن یا فولاد گالوانیزه ساخته شده باشند، سطح مقطع آنها نباید کمتر از 25 در 6/1 میلی‌متر باشد.

ارتینگ میله‌ای

در این روش ارتینگ یک میله مسی با لوله فولادی گالوانیزه به‌صورت عمودی با دست یا با چکش به مقدار دلخواه در زمین قرار می‌گیرد. طول الکترودهای کاشته‌شده مقاومت زمین را کاهش می‌دهد.

نحوه اجرای چاه ارت چگونه است؟

برای اجرای چاه ارت باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• محل مناسبی برای صفحه ارتینگ انتخاب کنید. این محل باید یک منطقه مسطح و باز و عاری از موانع باشد و دسترسی خوبی به تجهیزات موردنیاز برای نصب داشته باشد.
• هر گونه پوشش گیاهی یا زباله را از محل نصب صفحه ارت پاک کنید. این کار به اطمینان از تماس خوب صفحه ارتینگ با خاک کمک می‌کند.
• با استفاده از ابزار حفاری، سوراخی برای صفحه ارت حفر کنید. سوراخ باید به اندازه‌ای عمیق باشد که صفحه ارتینگ را مدفون کند.
• صفحه ارت را داخل سوراخ قرار دهید و از ترازبودن و قرارگیری مناسب آن مطمئن شوید.
• با استفاده از یک ابزار، خاک را در اطراف صفحه ارت فشرده کنید تا از تماس خوب بین صفحه ارت و خاک اطمینان داشته باشید.
• یک هادی مانند فولاد با روکش مس را به صفحه ارت اتصال دهید. از این هادی برای اتصال صفحه ارت به سیستم زمین مدار الکتریکی استفاده خواهد شد.
• در معرفی انواع چاه ارت، باید تاکید کنیم که صفحه ارتینگ را با استفاده از زمین‌سنج یا سایر دستگاه‌ها تست کنید تا مطمئن شوید درست نصب شده است و کار می‌کند.

نحوه اجرای چاه ارت با صفحه مسی

• در معرفی انواع چاه ارت باید اشاره کنیم که لازم است ابتدا چاه را به عمق مشخصی حفر کنید. این عمق بستگی به شرایط زمین و نوع خاک دارد.
• پس از حفر چاه، صفحه مسی را در داخل چاه قرار دهید. این صفحه باید از سطح زمین بالاتر و در فاصله معینی از کف چاه قرار گیرد.
• سیم مسی را به صفحه مسی جوش دهید و سر دیگر آن را به بیرون چاه بیاورید.
• پس از قراردادن سیم مسی، چاه را با موادی مانند بنتونیت پر کنید. این مواد برای افزایش مقاومت زمین به‌کار می‌روند.
• پس از اجرای مراحل، چاه ارت را تست کنید تا از صحت و کارایی آن اطمینان حاصل شود.

لوازم مورد نیاز برای اجرای چاه ارت

برای اجرای چاه ارت به بتن، کامپوزیت، صاعقه گیر الکترونیکی برای جذب صاعقه و انتقال آن به چاه، میله مخصوص ارت، سیم و صفحه مسی، دریچه بازدید ارت، شینه ارت، صفحه ارت، دستگاه ارت سنج، بست برای اتصالات، تسمه مسی و سیم روکش‌دار نیاز دارید. قیمت تجهیزات چاه ارت از تمام فروشگاه‌ها قابل استعلام است.

کاربردهای چاه ارت چیست؟

با معرفی انواع چاه ارت کابردهای فراوان آن شامل افزایش ایمنی، جلوگیری از خطرات الکتریکی و احتمال برخورد صاعقه، حفاظت در برابر افزایش ولتاژ یا جریان الکتریکی و حذف نویز در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی هستند. برای ایمنی در ساخت تابلو برق صنعتی آن را به چاه ارت متصل می‌کنند.

نکات مهم در هنگام اندازه گیری چاه ارت

هنگام اندازه گیری چاه ارت باید برای جلوگیری از برخی اتفاقات به موارد زیر توجه کنید:

• استفاده از ابزارها و تجهیزات مناسب برای اطمینان از دقت اندازه‌گیری
• انجام اندازه گیری در شرایط مناسب مانند آب و هوا، نور محیط و تمیزی دستگاه.
• کالیبراسیون دستگاه قبل از هر بار استفاده برای اطمینان از دقت اندازه گیری.
• ثبت دقیق مقادیر اندازه گیری شده و اطلاعات مربوط به شرایط اندازه گیری برای استفاده در آنالیزهای بعدی.
• اندازه‌گیری در شرایط آب‌وهوایی مطلوب
• رعایت نکات ایمنی در اندازه‌گیری
• ثبت و نگهداری دقیق اطلاعات

عوامل محیطی موثر بر مقاومت چاه ارت

عوامل محیطی موثر بر مقاومت چاه ارت عبارتند از:

• فشار آب

فشار آب در اطراف چاه ارت می‌تواند به عنوان یک عامل محیطی موثر بر مقاومت چاه ارت محسوب شود. فشار آب می‌تواند باعث فشار بر دیواره‌های چاه شود و در نتیجه مقاومت چاه را تحت تاثیر قرار دهد.

• تغییرات دما

تغییرات دما در محیط اطراف چاه ارت نیز می‌تواند بر مقاومت چاه ارت تاثیرگذار باشد. تغییرات دما منجر به انقباض و انبساط مواد سازنده چاه می شود که میتواند به تخریب و آسیب دیدگی چاه منجر شود.

• تغییرات فشار

تغییرات فشار می‌تواند باعث تغییر در ساختار و مقاومت چاه ارت شود.

• تغییرات شیمیایی

تغییرات شیمیایی در آب یا خاک اطراف چاه ارت نیز می‌تواند به عنوان یک عامل محیطی موثر بر مقاومت چاه ارت تاثیرگذار باشد. این تغییرات می‌توانند باعث خوردگی و آسیب دیدگی دیواره‌های چاه شوند.

• فعالیت‌های انسانی

فعالیت‌های انسانی مانند حفر چاه‌های جدید در نزدیکی چاه ارت، حرکت وسایل نقلیه سنگین در اطراف چاه و استفاده نادرست از چاه می‌تواند به عنوان عوامل محیطی موثر بر مقاومت چاه ارت محسوب شوند.

مشخصات و ارتفاع چاه ارت برای ساختمان مسکونی

با توجه‌به مقاومت زمین و جنس خاک، چاه ارت با ارتفاعی میان ۴ تا ۸ متر و قطر حدود ۸۰ سانتی‌متر حفر می‌شود. بهتر است عمق حفر چاه تا رسیدن به زمین با رطوبت طبیعی ادامه یابد.

نکات حفر چاه‌ ارت

از جمله مواردی که برای حفر چاه ارت باید به آنها توجه کنید عبارتند از:

• بررسی مکان مناسب برای حفر چاه ارت

قبل از شروع به حفر چاه ارت، باید مکان مناسب برای حفر را بررسی کرده و از اینکه هیچ موانعی مانند لوله‌ها یا سیم‌های زیرزمینی در این مکان وجود نداشته باشد، اطمینان حاصل کنید.

• استفاده از تجهیزات مناسب

برای حفر چاه ارت، باید از تجهیزات مناسب و متناسب با نوع خاک و عمق مورد نظر استفاده کرد. این شامل استفاده از چرخ‌های حفر قوی، مته‌های مناسب و دستگاه‌های حفر حرفه‌ای می‌شود.

• مدیریت آب

حفر چاه ارت ممکن است با مشکلات آب مواجه شود. برای مدیریت آب و جلوگیری از ورود آب به چاه، باید از روش‌های مناسبی مانند استفاده از لوله‌های آب گرفتگی و سیستم‌های زهکشی مناسب استفاده کرد.

• تهیه مجوزها

قبل از شروع به حفر چاه ارت، باید از تمامی مجوزهای لازم از نظر قانونی و محیط زیستی برخوردار بود و اطمینان حاصل کرد که فعالیت حفر چاه ارت با قوانین و مقررات محلی سازگار است.

• رعایت ایمنی شخصی
• حفظ محیط زیست

استاندارد عمق چاه ارت

مطابق دستورالعمل استاندارد معرفی انواع چاه ارت، عمق چاه باید بین ۴ تا ۸ متر و قطر آن باید ۸۰ سانتی‌متر باشد. اگر در عمق ۴ متری به رطوبت نرسیدید و احتمال دادید در عمق ۶ متری هم به رطوبت دست نیابید، در این‌صورت باید یک چاه به عمق ۶ متر با قطر ۸۰ سانتی‌متر حفر کنید.