کلیدهای اتوماتیک برای محدوده وسیعی از ولتاژ و فرکانس در تابلو برق استفاده میشوند. این کلیدها تا 1000 آمپر جریان دارند. از کلید اتوماتیک در تابلو برق به منظور حفاظت از تابلو برق دربرابر آتش سوزی و بهبود امنیت تجهیزات داخل آن، استفاده میشود.
کلید اتوماتیک چیست؟
کلید اتوماتیک یا کمپکت، وسیلهای محافظتی است که MCCB) Molded Case Circuit Breaker) نیز نامیده میشود. کلید اتوماتیک، مسئول قطع و وصل اتوماتیک و ایمن مدارها است. این کلیدها، حاوی رلههای الکترونیکی هستند و در مقابل خطاهای مداری همچون اتصال کوتاه و اضافه بار مورد استفاده قرار میگیرند تا همزمان تمامی فازهای ورودی به کلید را قطع کنند.
تابلو برق صنعتی چیست؟
محفظهای که تجهیزات و قطعات مرتبط با کنترل برق یک فضا و پایش توزیع الکترونیکی در آن نگهداری میشود، تابلو برق صنعتی نام دارد که از اجزای داخلی خود و افراد، در برابر برقگرفتگی محافظت میکند.
تابلو برق صنعتی، ارتباطی درست و منطقی بین اجزای یک سیستم برقی برقرار میکند. با ایفای نقش مهم خود در صنایع تولیدی و کارخانهها، موجب برقراری ایمنی در محیط کار میشود.
کاربرد کلید اتوماتیک در تابلو برق چیست؟
کلیدهای اتوماتیک، مجهز به رله هستند و هریک کاربرد خاص و منحصربهفردی دارند. این کلیدها، درون تابلوهای برق، نوعی از بریکرهای قابل قطع زیر بار هستند که نقش محافظ اتصالات کوتاه مدت در تابلوهای برق را بر عهده دارند. از کلیدهای اتوماتیک، برای محافظت و قطعو وصل کردن مدارها در مقابل برگشت جریان و کاهش ولتاژهای غیرمجاز در تابلوهای برق استفاده میشود. این کلیدها، با رصد دمای مدار، درصورت افزایش دما، بهطور خودکار مدار را قطع میکنند و از بروز آتشسوزی و آسیب به تجهیزات جلوگیری میکنند و در موتورهای الکتریکی برای حفاظت در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و نقص فاز بهکار میروند.
کلیدهای اتوماتیک، بهدلیل مزایایی از قبیل ابعاد کوچک و طراحی فشرده، تشخیص خطا، قابلیت برنامهریزی و تنظیمات مختلف کاربردهای متعددی در صنعت برق دارند که برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند:
حفاظت از تجهیزات الکتریکی
یکی از مهمترین کاربردهای کلیدهای اتوماتیک، محافظت از تجهیزات برقی سیستم درمقابل اختلالات یا جریان اضافی است. عدم استفاده از کلید اتوماتیک در تابلو برق و مدار آن باعث میشود که اختلالات یا جریان اضافی، منجر به خرابی تجهیزات یا آتش سوزی شود. درچنین شرایطی، کلیدهای اتوماتیک جریان برق را قطع و از بروز حادثه جلوگیری میکنند.
کنترل موتورها و تجهیزات توان بالا
از دیگر کارکردهای مهم کلیدهای اتوماتیک در تجهیزات برقی کنترل موتورها، پمپها، فنها و تجهیزات توان بالا است که از بروز مشکلات ناشی از جریانهای نامناسب در مدار و تجهیزات مرتبط، جلوگیری میکند.
حفاظت از اتصالات برقی
در برخی از تجهیزات با اتصالات برقی حساس، نصب کلید اتوماتیک در تابلو برق و مدار، از آنها دربرابر اتصال کوتاه یا اختلالات جریانی احتمالی محافظت میکند.
قطع و وصل سریع
کلیدهای اتوماتیک، قابلیت قطع و وصل سریع دارند که نقش مهمی در تامین امنیت تجهیزات دارد. در موارد اضطراری و تعمیرات سریع، میتوان با کمک کلیدهای اتوماتیک، جریان را بهسرعت قطع و وصل کرد.
اتصال کوتاه در تابلوهای برق چگونه رخ میدهد؟
اتصالکوتاه، مهمترين خطا در شبکهها و تاسیسات الکتريکی است. این حادثه به دلایل مختلفی رخ میدهد و خسارات زیادی بهبار میآورد. از جمله این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
معیوب بودن سیمهای مدار
اگر سیمهای یک مدار قدیمی معیوب یا پوسیده باشند، اتصال کوتاه در مدار رخ میدهد. پیچ یا اجسام نزدیکبه سیم و کابل، سبب از بین رفتن عایق آنها میشوند و بیرون زدن هادی، اتصال کوتاه را به همراه دارد.
اتصالات سست سیم
سست بودن اتصالات، زمینهساز برخورد سیمهای فاز و نول میشود. برخورد سیمهای فاز و نول، اتصال کوتاه ایجاد میکند و فاجعهای ناگوار را رقم میزند.
اضافه ولتاژ
اضافه ولتاژ، یکی دیگر از عوامل ایجادکننده اتصال کوتاه است. این امر، زمانی رخ میدهد که ولتاژ در یک مدار یا قسمتی از آن، بیشتر از میزان تعیین شده در زمان طراحی باشد.
سیم کشی اشتباه
سیم کشی ساختمان، اصول و قواعد خاصی دارد. با سیمکشی نادرست خطرات بسیاری کاربر را تهدید میکند. هنگام اتصال یک دستگاه به پریز، این دستگاه به بخشی از مدار تبدیل میشود. حال، اگر این سیم کشی اشتباه باشد، اتصال کوتاه بهوجود میآید و دستگاه بهسرعت آسیب میبیند.
اتصال کوتاه ناشی از فازها
اتصالکوتاه به شکل برخورد سه فاز، یکی از شدیدترین مدلهای اتصالکوتاه است که براثر برخورد ۳ فاز به یکدیگر اتفاق میافتد. البته، این نوع اتصال کوتاه بسیار کم رخ میدهد و احتمال وقوع آن در انواع مختلف ۵ درصد است.
اتصالکوتاه از نوع فازبهفاز، نوع دیگری از این اتصال است که از برخورد دو فاز به یکدیگر ایجاد میشود. ۱۵ درصد از مجموع اتصالات، ناشی از این نوع اتصالکوتاه است.
رایجترین نوع اتصال کوتاه که در ۸۰ درصد موارد روی میدهد، اتصال از نوع برخورد فاز با زمین است. سطح انرژی جریان ایجادشده توسط این نوع اتصال، برخلاف اتصال کوتاهی که از برخورد سه فاز بهوجود میآید، دارای پایینترین سطح جریان است. علت بروز این نوع اتصالکوتاه، برخورد یکی از فازها با بدنه دستگاه، زمین و تجهیزات است. در برخی موارد نیز، همزمان با برخورد دو فاز به زمین، اتصالکوتاه روی میدهد.
سخن پایانی
یکی از تجهیزات مورد استفاده صنعت، تجارت و اماکن مسکونی تابلو برق صنعتی است که جهت توزیع مناسب برق و ایجاد ایمنی لازم مورد استفاده قرار میگیرد. از تابلو برق صنعتی در پالایشگاهها، ایستگاههای مبدل، کارخانههای صنعتی و ایستگاههای برق نیز استفاده میشود که از تجهیزات و قطعات داخلی دربرابر عوامل مختلف، محافظت میکند. استفاده از کلید اتوماتیک در تابلو برق به تنظیم جریان کمک میکند.
شرکتهای سازنده تابلو برق، با در نظر گرفتن تجهیزات استاندارد شده، انواع تابلوهای برق را طراحی و هر سازه را براساس آنها نصب میکنند. یکی از بهترین تولیدکنندگان تابلو برق صنعتی، ﺷﺮﮐﺖ فنی مهندسی تجهیز بناگستر برقستان است که ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﺮقی ﻭ ﻣﮑﺎنیکی کاملی به مشتریان خود ارائه میدهد.
سوالات متداول
سطح اتصال کوتاه در تابلوهای برق چه کاربردی دارد؟
افزایش دما بر اثر اتصال کوتاه، در تعیین سطح مقطع نقش مهمی دارد. تابلوها، باید تحمل جریانی بالاتر از جریان دائمی (ناشی از اتصال کوتاه) را داشته باشند.
رنج جریان کلید اتوماتیک در تابلو برق چیست؟
بازه جریان این کلیدها و قدرت قطع آنها حدود 16، 25، 32، 40، 50، 63، 80، 100، 125، 160، 200، 250، 400، 630، 800، 1000، 1250 و 1600 است.
مزایای موتور کلید اتوماتیک را نام ببرید؟
موتور کلید اتوماتیک امکان قطع، وصل و ریست کلید اتوماتیک را از راه دور امکانپذیر میکند. با کمک سوئیچ و رلههای درون موتور کلید اتوماتیک، میتوان از بروز اضافهبار جلوگیری کرد.