حفاظت از تجهیزات الکتریکی در واحدهای صنعتی و خانگی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به همین دلیل، تجهیزات حفاظتی و کنترلی بسیار زیادی بکار میروند. این تجهیزات درون محفظه تابلو برق قرار میگیرند. تابلو برقها در انواع مختلفی طراحی و ساخته میشوند. انواع تابلو برقها را میتوان به دو دسته صنعتی و خانگی تقسیمبندی کرد.
از وظایف اصلی تابلو برقهای صنعتی و خانگی میتوان به حفاظت از سیستمهای الکتریکی، کنترل تجهیزات برقی و توزیع مناسب و درست برق در قسمتهای مختلف اشاره کرد. به طور کلی، تضمین ایمنی سیستمهای الکتریکی از دلایل اصلی استفاده از تابلو برق در صنایع کوچک و بزرگ عنوان میشود. تابلو برقهای صنعتی و خانگی با هدف مشترکی ساخته میشوند. با این وجود، نوع کاربری آنها باعث ایجاد تفاوتهای چشمگیر میشود.
به طور کلی، از مهمترین تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی میتوان به سطح ایمنی، میزان ولتاژ قابل تحمل، ساختار و تجهیزات مصرفی اشاره کرد. مجموع این تفاوتها بر قیمت نهایی تابلو برقهای صنعتی و خانگی نیز تاثیر میگذارد. در مجموعه، تابلو برقهای صنعتی به دلیل نوع کاربری که دارند، دارای تجهیزات بیشتری هستند. علاوه بر این، حساسیت این تجهیزات نسبت به اضافه بار و اضافه جریان بیشتر است.
با دانستن تفاوتهای بین تابلو برقهای صنعتی و خانگی میتوان استفاده مناسبتری از آنها دانست. به طور کلی، هر یک از تابلو برقهای صنعتی و خانگی دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که بر نوع کاربری آنها تاثیر میگذارند. اگر میخواهید بیشتر در مورد این تفاوتها بدانید، با ما همراه باشید.
بررسی تابلو برق صنعتی
تابلو برقهای صنعتی، مجموعهای از تجهیزات حفاظتی و کنترلی هستند که درون یک محفظه فلزی قرار میگیرند. از آنها به منظور حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر عبور جریان بیشتر از حد مجاز استفاده میشود. استفاده از تابلو برقهای صنعتی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات الکتریکی و اپراتورها ضروری است. از مهمترین تجهیزاتی که در تابلو برقهای صنعتی بکار میروند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوئیچها
- فیوزها
- کلیدهای قطعکننده
- ترانسهای مختلف
- نمایشگرها
- دستگیرهها
البته، نوع تجهیزات بکار رفته در تابلو برقهای صنعتی بسته به نوع کاربری با یکدیگر تفاوت دارند. این تجهیزات در کنار کنترلکنندهها میتوانند برق قسمتهای مختلف یک ساختمان را قطع و وصل کنند. علاوه بر این، قطعاتی از قبیل فیوز از نشتی برق جلوگیری میکنند. به این نکته توجه داشته باشید که خرابی هر یک از قطعات تابلو برقهای صنعتی باید توسط اپراتور برطرف شود. علاوه بر این، تعمیر یا تعویض این قطعات به راحتی قابل انجام است.
تابلو برقهای صنعتی معمولاً از جنس فلز، پلی کربنات و کامپوزیت ساخته میشوند. جنس تابلو برق میتواند تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی آن داشته باشد. به طور کلی، از تابلو برقهای صنعتی در صنایع بزرگ ازجمله: پالایشگاهها، کارخانهها، بیمارستانها، کارگاههای صنعتی و ایستگاههای برق استفاده میشود.
بررسی تابلو برق خانگی
تابلو برق خانگی از دیگر انواع تابلو برق به شمار میرود. از این نوع تابلو برقها معمولاً برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی و کنترلی در منازل مسکونی استفاده میشود. علاوه بر این، استفاده از تابلو برقهای خانگی برای جلوگیری از برقگرفتگی ضروری است. به طور کلی، از تابلو برق خانگی به منظور توزیع مناسب جریان الکتریکی در قسمتهای مختلف یک ساختمان استفاده میشود.
تابلو برق خانگی از تجهیزات مختلفی ساخته میشود. این تجهیزات در هنگام عبور جریان الکتریکی بیشتر از حد مجاز به صورت خودکار عمل میکنند و مدار الکتریکی را قطع میکنند. در واقع، قطع برق کل در تابلو برق خانگی توسط مدارشکن یا بریکر انجام میشود. علاوه بر مدارشکن، از دیگر اجزا تشکیلدهنده تابلو برقهای خانگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلیدهای اتوماتیک
- فیوزها
- کلیدهای محافظ
- نمایشگر
- تجهیزات کنترلی
هدف اصلی از بکار بردن تابلو برق خانگی، جلوگیری از وقوع آتشسوزی، برقگرفتگی، اتصال کوتاه و اضافه بار است. علاوه بر این، استفاده از تابلو برق در مصارف خانگی موجب تسهیل نصب و راهاندازی وسایل برقی میشود. یکی دیگر از وظایف تابلو برق، تشخیص محل خطا در کوتاهترین زمان ممکن و قطع جریان برق در آن قسمت است. به این طریق، از بسیاری از حوادث جبرانناپذیر و غیر قابل پیشبینی جلوگیری میشود.
تفاوتهای تابلو برق صنعتی و تابلو برق خانگی
یکی از سوالات مهمی که همواره در رابطه با تابلو برقهای خانگی و صنعتی مطرح میشود، تفاوت میان آنهاست. بسیاری از برقکاران نیز از تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی ناآگاه هستند. با این وجود، این دو نوع از تابلو برق در زمینههای مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند. اگرچه، هدف استفاده از آنها یکسان است. همانطور که میدانید، از تابلو برق (صرفنظر از صنعتی یا خانگی بودن) به منظور حفاظت از مدارها و تجهیزات الکتریکی استفاده میشود. استفاده از تابلو برق در سیستمهای توزیع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین، از تابلو برق به منظور به حداقل رساندن آسیب وارده به تجهیزات الکتریکی خانگی و صنعتی استفاده گستردهای میشود.
در مجموع، تابلو برق های صنعتی و خانگی در نوع ساختار، سطح ولتاژ قابل تحمل، کلیدهای مصرفی، اندازه، سطح ایمنی و حتی قیمت با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه، توضیح مختصری در رابطه با هر یک از این تفاوتها ارائه خواهیم داد.
تفاوت در کلید
یکی از اصلیترین تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی در نوع کلیدهای مصرفی است. کلیدها یا قطعکنندهها از مهمترین اجزا تابلو برق به شمار میروند و تاثیر مستقیمی بر عملکرد آن دارند. در نتیجه، انتخاب کلید درست و مناسب با توجه به نوع تابلو برق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به طور کلی، کلیدهای قطعکنندهای که در تابلو برقهای صنعتی بکار میروند، از نوع قالبی یا عایقبندی شده هستند.
اکثر کلیدهای قطعکننده نوع قالبی و عایقبندی شده بر اساس استانداردهای NEMA و UL-891 ساخته میشوند. این کلیدها باید بتوانند مدار الکتریکی را در هنگام اضافه بار یا اضافه جریان به درستی قطع کنند. در غیر اینصورت، آسیبهای جدی به قطعات داخلی تابلو برقهای صنعتی و تجهیزات الکتریکی وارد میشوند. به این نکته توجه داشته باشید که تابلو برقهای خانگی از نوع فشار ضعیف (LV) هستند. در نتیجه، کلیدهای بکار رفته در این نوع از تابلو برقها نیز باید از نوع فشار ضعیف باشند. کلیدهای فشار ضعیف معمولاً بر اساس استاندارد NEMA SG-3 و ANSI C37.20.1 طراحی و ساخته میشوند. استفاده از این نوع کلیدها در تابلو برق خانگی ضروری است.
تفاوت در ولتاژ
تابلو برقهای صنعتی و خانگی میتوانند سطح متفاوتی از ولتاژ را تحمل کنند. در واقع، سطح ولتاژ قابل تحمل در تابلو برقهای صنعتی و خانگی با یکدیگر تفاوت دارد و بسته به نوع کاربری تابلو برق تعیین میشود. تابلو برقهای مورد استفاده در صنایع میتوانند از نوع فشار قوی، فشار متوسط یا حتی فشار ضعیف باشند. بسته به نوع تابلو برق، سطح ولتاژ قابل تحمل نیز تغییر میکند. در مجموع، تابلو برقهای صنعتی توانایی تحمل سطح ولتاژ بالاتر از 350 کیلوولت را نیز دارند. از سوی دیگر، تابلو برقهای بکار رفته در منازل مسکونی از نوع فشار ضعیف هستند.
در نتیجه، این تابلو برقها تنها میتوانند ولتاژهای تا 1000 ولت را تحمل کنند. در غیر اینصورت، قطعات داخلی آنها آسیب میبینند و خسارتهای جبرانناپذیری به تجهیزات الکتریکی وارد میشوند. بهترین سطح ولتاژ قابل تحمل برای تابلو برقهای خانگی، 600 ولت است.
اندازه متفاوت
از دیگر تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی میتوان به ابعاد و اندازه اشاره کرد. تابلو برقهای خانگی در اندازههای کوچکتری از تابلو برقهای صنعتی ساخته میشوند. در نتیجه، نصب آنها در محل به فضای کمتری نیاز دارد. تابلو برقهای خانگی تنها از قسمت جلو قابل دسترسی هستند. این در حالی است که دسترسی به تابلو برقهای صنعتی باید هم از جلو و هم از پشت باشد. در نتیجه، تابلو برقهای صنعتی به فضای بیشتری برای نصب نیاز دارند.
ساختار متفاوت
ساختار متفاوت تابلو برقهای صنعتی و خانگی به دلیل سطح ولتاژ و جریان متفاوتی است که باید تحمل کنند. جریان عبوری از تابلو برقهای صنعتی بسیار بیشتر از تابلو برقهای خانگی است. در نتیجه، از تجهیزات الکتریکی بیشتر و قدرتمندتر در تابلو برقهای صنعتی استفاده میشود. استفاده از این تجهیزات باعث پیچیدهتر شدن ساختار تابلو برقهای صنعتی میشود. با وجود این که هر دو تابلو برق درون محفظه فلزی قرار میگیرند، تعداد سوئیچها، کلیدها و فیوزهای مصرفی در تابلو برقهای صنعتی بسیار بیشتر است.
در واقع، حفاظت از مدارهای الکتریکی صنعتی تنها به کمک تعداد زیادی از تجهیزات حفاظتی و کنترلی امکانپذیر خواهد بود. در مقابل، تجهیزات مورد استفاده در تابلو برقهای خانگی بسیار سادهتر هستند. در واقع، حفاظت از وسایل برقی خانگی تنها ازطریق فیوز و کلیدهای قطعکننده انجام میشود.
تفاوت در ایمنی
از دیگر تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی میتوان به سطح ایمنی آنها اشاره کرد. اگرچه، سطح ایمنی این دو تابلو برق تفاوت چندان زیادی با یکدیگر ندارد. با این وجود، بررسی سطح ایمنی از فاکتورهای مهم در مقایسه تابلو برقهای خانگی و صنعتی محسوب میشود. تابلو برقهای صنعتی غالباً درون محفظه فلزی قرار میگیرند در حالی که از محفظههای چوبی برای تابلو برق های خانگی استفاده میشود. علاوه بر تفاوت در جنس محفظه تابلو برق، محل نصب نیز بر سطح ایمنی تاثیر میگذارد. از آنجایی که تابلو برقهای صنعتی درون محفظههای فلزی قرار میگیرند، آنها را باید در محیط داخلی نصب کرد.
این در حالی است که امکان نصب تابلو برقهای خانگی با محفظههای چوبی در فضای باز نیز وجود دارد. در مجموع، سطح ایمنی هر دو تابلو برق به گونهای است که هیچ آسیبی به قطعات داخلی و تجهیزات الکتریکی وارد نشود. ایمنی تابلو برقهای خانگی و صنعتی به میزان قابل توجهی به محیط قرارگیری آنها نیز بستگی دارد. در نتیجه، محیط قرارگیری تابلو برق باید از نظر دما مناسب باشد. به عنوان مثال، استفاده از سیستمهای گرمایشی، سرمایشی و رطوبتگیر میتواند در فراهم کردن شرایط مطلوب محیطی کمک کند. علاوه بر این، فیلترهایی برای تابلو برقهای صنعتی و خانگی نصب میشوند که باید به صورت دورهای تعویض شوند.
تفاوت در قیمت
یکی دیگر از مهمترین تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی در هزینه ساخت و قیمت خرید آنهاست. همانطور که گفته شد، تجهیزات بکار رفته درون تابلو برقهای صنعتی پیچیدهتر هستند چراکه ولتاژ و جریان عبوری از آنها بیشتر است. در نتیجه، هزینه ساخت تابلو برقهای صنعتی به مراتب بیشتر از تابلو برقهای خانگی در نظر گرفته میشود.
با این وجود، قیمت تابلو برق صنعتی بر اساس فاکتورهای متعددی تعیین میشود که از مهمترین آنها میتوان به شرایط بازار و نوع کاربری اشاره کرد. در مجموع، هر چه تجهیزات بکار رفته در تابلو برق بیشتر باشند، هزینه ساخت آن نیز افزایش مییابد.
چه عواملی روی بررسی تابلو برق صنعتی و خانگی اثر میگذارد؟
با وجود این که تابلو برقهای صنعتی و خانگی در بسیاری از موارد یکسان در نظر گرفته میشوند اما تفاوت میان آنها انکارناپذیر است. تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی میتواند تاثیر مستقیمی بر عملکرد آنها داشته باشند. در ادامه، به بررسی عوامل تاثیرگذار روی بررسی انواع تابلو برقها میپردازیم.
عایق و راهاندازی
یکی دیگر از تفاوتهای اصلی میان تابلو برقهای صنعتی و خانگی در نوع عایقبندی است. در سیمکشی واحدهای مسکونی غالباً از عایق غلاف استفاده میشود. این نوع عایقها برای محافظت از سیمها در برابر ضربه و فشار مناسب هستند. برای راهاندازی تجهیزات الکتریکی خانگی نیز معمولاً از سیمکشی تک فاز 120 ولت استفاده میشود. البته، برخی از وسایل الکتریکی نمیتوانند با ولتاژ 120 ولت راهاندازی شوند. در اینصورت، از دو فاز 240 ولت استفاده میشود.
سیمکشیها غالباً درون دیوار انجام میشوند. با این وجود، سیمکشی صنعتی با خانگی کاملاً متفاوت است. سیمکشی صنعتی از دو سیم 120 ولت و یک سیم عریض 208 ولت تشکیل میشود. به این ترتیب، فشار بر یک سیم کمتر میشود و در نتیجه، طول عمر تجهیزات الکتریکی افزایش مییابد. به طور کلی، این نوع سیمکشی برای برآورده کردن نیازهای واحدهای صنعتی ضروری است.
ناگفته نماند که تعداد عایقهای مورد استفاده در سیمکشی صنعتی بیشتر از خانگی است. در تابلو برقهای صنعتی معمولاً از عایقهای حرارتی مقاوم در برابر حرارت بالا استفاده میشود. علاوه بر این، عایقهای حرارتی از سیمکشی در برابر گازها و مایعات خورنده نیز محافظت میکنند. به این ترتیب، احتمال وقوع حوادث ناگوار و جبرانناپذیر به میزان قابل توجهی کاهش مییابد.
نوع نگهداری
تابلو برقهای صنعتی و خانگی به دلیل تفاوتهایی که با یکدیگر دارند، باید به شیوه متفاوتی نگهداری شوند. تابلو برقهای خانگی نیاز چندان زیادی به تعمیر و نگهداری ندارند. با این وجود، نظارت و بررسی دقیق عملکرد تجهیزات مصرفی تابلو برق خانگی باید به صورت منظم انجام شود. به این نکته توجه داشته باشید که هر چه میزان استفاده از تابلو برق بیشتر باشد، مشکلات آن نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل، تابلو برقهای صنعتی باید به صورت دورهای بررسی و ارزیابی شوند.
برآوردن نیازهای گوناگون
تابلو برقهای صنعتی به صورت کاملاً متفاوت با تابلو برقهای خانگی ساخته میشوند. دلیل اصلی این تفاوت، برآوردن نیازهای مختلف است. به عبارت دیگر، هر یک از این تابلو برقها برای استفاده در زمینههای خاصی طراحی و تولید شدهاند. سیمکشی از دیگر مواردی است که در تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی مدنظر قرار میگیرد. سیمکشی بر اساس نوع بار، میزان انرژی مورد نیاز و تجهیزات مصرفی انجام میشود. به این ترتیب، سیمکشی تابلو برقهای صنعتی و خانگی از نظر اندازه و نوع عایقبندی با یکدیگر تفاوت دارد.
تفاوت تابلو برق صنعتی و مسکونی
با توجه به آنچه گفته شد، بدیهی است تفاوتهای قابل توجهی میان تابلو برقهای مورد استفاده در واحدهای صنعتی و مسکونی وجود داشته باشند. اولین تفاوت تابلو برقهای صنعتی و مسکونی در اندازه و محل نصب است. محل قرارگیری تابلو برق واحدهای مسکونی به راحتی توسط برقکار انتخاب میشود. با این وجود، تابلو برقهای صنعتی باید در مکان دقیق نصب شوند. در غیر اینصورت، مشکلات متعددی برای اپراتورها به وجود میآید. تابلو برقهای صنعتی نیاز به سیستم تهویه مطبوع دارند. استفاده از رطوبتگیر نیز در محیطهای مرطوب ضروری خواهد بود. به این نکته توجه داشته باشید که فیلترها باید به صورت مرتب تمیز یا تعویض شوند.
در محیطهای صنعتی سرد نیز باید از بخاری استفاده شود. در نتیجه، فراهم کردن شرایط محیطی مناسب میتواند اولین گام در نصب تابلو برقهای صنعتی باشد. این موارد به طور مستقیم بر عملکرد تابلو برقها تاثیر میگذارند. به طور کلی، تابلو برقهای مسکونی در مقایسه با تابلو برقهای صنعتی از پیچیدگی کمتری برخوردار هستند. در نتیجه، طراحی تابلو برقهای صنعتی با چالشهای مختلفی همراه خواهد بود. این پیچیدگی در نوع و تعداد سیمکشیها نیز مشاهده میشود. به این نکته توجه داشته باشید که تعداد تابلو برقها در واحدهای صنعتی بیشتر از مسکونی است زیرا باید تقاضا بیشتری را برآورده کنند.
محافظت از پنلها با تابلو برق صنعتی و خانگی
به منظور حفظ و نگهداری درست از تابلو برقهای صنعتی یا خانگی باید نکات مختلفی را رعایت کنید. تمیز نگه داشتن سیستم برق و کنترل آفات در محیطهای صنعتی به عنوان دو فاکتور کلیدی در محافظت از تابلو برقهای صنعتی و خانگی عنوان میشوند. در ادامه، به توضیح هر یک از این موارد میپردازیم.
کنترل نمودن آفات
آفات به عنوان یکی از اصلیترین مشکلات محیطهای صنعتی شناخته میشوند. ورود آفات به درون سیستمهای برق میتواند با آسیبهای جدی به تجهیزات الکتریکی و سیمکشیها همراه باشد. در نتیجه، از روشهای مختلفی باید برای دور نگه داشتن حشرات و جوندگان از تجهیزات الکتریکی و تابلوهای برق استفاده کرد. بررسی منظم تجهیزات الکتریکی و تابلو برق میتواند به کنترل آفات کمک کند. برای دور نگه داشتن جوندگان نیز میتوان از تله در کنار تابلو برقهای صنعتی استفاده کرد.
تمیز کردن سیستم برق
نظافت و تمیز کردن سیستم برق به حفاظت از پنلها کمک بسیار زیادی میکند. سیستم برق یا برد توزیع برق در واقع مجموعهای از کلیدهای قطعکننده، تایمر، واحدهای نشت و غیره را شامل میشود. وظیفه اصلی سیستم برق، توزیع جریان الکتریکی در قسمتهای مختلف یک ساختمان است. تامین برق مورد نیاز ازطریق انتقال جریان الکتریکی از شبکه اصلی انجام میشود. این انتقال توسط کابلهای مخصوص صورت میگیرد.
تابلو برقهای صنعتی و خانگی دارای تنوع بسیار زیادی هستند. در واقع، آنها را میتوان بر اساس نوع کاربری طراحی و تولید کرد. به این نکته توجه داشته باشید که رسیدگی و ارزیابی عملکرد تابلو برقهای صنعتی و خانگی بر طول عمر تجهیزات الکتریکی تاثیر میگذارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تابلو برق صنعتی می توانید مقاله مقایسه تابلوهای برق فشار قوی و فشار ضعیف را مطالعه نمایید.
جمعبندی
تابلو برق از مهمترین تجهیزات در برقکشی واحدهای صنعتی و مسکونی به شمار میرود. از تابلو برق به منظور انتقال و تقسیم میزان جریان برق در قسمتهای مختلف استفاده میشود. تابلو برق در دو نوع صنعتی و خانگی طراحی و تولید میشود. با وجود شباهتهای بسیار زیادی که میان این دو تابلو برق وجود دارند، نمیتوان از تفاوتها چشمپوشی کرد.
از اصلیترین تفاوت تابلو برق صنعتی و خانگی میتوان به میزان ولتاژ ورودی و خروجی اشاره کرد. میزان جریانی که از تابلو برق خانگی عبور میکند، به مراتب کمتر از جریان عبوری از تابلو برقهای صنعتی است. در نتیجه، از سیمکشی و تجهیزات سادهتری در تابلو برقهای خانگی استفاده میشود. این موضوع بر قیمت تابلو برقهای صنعتی و خانگی نیز تاثیر مستقیمی میگذارد.
به طور کلی، برای خرید تابلو برقهای صنعتی و خانگی میتوانید به برقستان مراجعه کنید. این مجموعه در زمینه طراحی و ساخت انواع تابلو برق فعالیت دارد و موفق به کسب رضایت مشتریان شده است. در نتیجه، با مشاوره با کارشناسان فنی برقستان میتوانید از خدمات این مجموعه در زمینه طراحی، ساخت و تعمیر تابلو برق بهرهمند شوید.
به نظر شما، چه تفاوتهای دیگری میان تابلو برقهای صنعتی و خانگی وجود دارند؟ لطفاً نظر خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
آیا تابلو برقهای خانگی زیرمجموعهای از تابلو برقهای صنعتی محسوب میشوند؟
به دلیل تفاوتهای بسیار زیادی که بین تابلو برقهای صنعتی و خانگی وجود دارند، میتوان آنها را یکی دانست. تابلو برقهای خانگی از نظر ساختار، استاندارد ساخت و اجزا سازنده با تابلو برقهای صنعتی تفاوت دارند.
تابلو برقهای صنعتی و خانگی چه تفاوتی در اندازه دارند؟
تابلو برقهای صنعتی به دلیل استفاده از تجهیزات بیشتر و پیشرفتهتر دارای اندازه بزرگتری هستند. در نتیجه، فضای قرارگیری آنها باید بزرگتر باشد.
چه عواملی بر قیمت تابلو برق تاثیر میگذارند؟
قیمت تابلو برق بر اساس فاکتورهای متعددی تعیین میشود. از مهمترین آنها میتوان به تجهیزات مصرفی، نوع کاربری، سطح ایمنی، اندازه، شرایط بازار و استاندارد ساخت اشاره کرد.
از تابلو برقهای صنعتی در چه زمینههایی استفاده میشود؟
تابلو برقهای صنعتی برای توزیع مناسب برق در واحدهای صنعتی بزرگ از قبیل: کارخانهها، کارگاهها، بیمارستانها و پالایشگاهها استفاده میشوند.