مهم ترین انواع تابلو برق که باید بشناسید

تابلوهای برق به عنوان یکی از عناصر بنیادی در سیستم‌های الکتریکی، نقش بسیار حیاتی را در تأمین انرژی و توزیع آن ایفا می‌کنند. تابلوهای برق اجزای مهمی از سیستم برق‌رسانی یک ساختمان یا کارخانه هستند که وظیفه توزیع برق را به صورت ایمن و کنترل شده برعهده دارند. سفارش تابلو برق صنعتی مناسب با توجه به نیاز و کاربرد آنها حائز اهمیت فراوان است. این اجزا با توجه به نوع وظیفه‌ای که بر عهده دارند، با انواع مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند. در این مقاله، ما به معرفی و بررسی انواع تابلوهای برق خواهیم پرداخت.

این بررسی به شما کمک خواهد کرد تا در انتخاب و استفاده از تابلوهای برق مناسب برای نیازهای خاص خود، تصمیمات بهتری بگیرید و از عملکرد بهینه و ایمنی سیستم الکتریکی خود بهره ‌برید. بعد از بررسی انواع تابلو برق مورد نیاز خود می توانید با مراجعه به سایت برقستان یا تماس با این مجموعه تابلو برق مورد نظر خود را سفارش دهید.

اهمیت استفاده از تابلو برق چیست؟

استفاده از تابلو برق در سیستم‌های الکتریکی دارای اهمیت‌های بسیاری است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

• امنیت و ایمنی

تابلوهای برق به عنوان یک واسطه میان اجزا مختلف یک سیستم الکتریکی عمل می‌کنند. طراحی صحیح و استفاده از تابلوهای برق با کیفیت، از نظر ایمنی بسیار مهم است. تابلوهای برق برای جلوگیری از حوادث ناشی از ولتاژ نامناسب، افت ولتاژ، اتصالات نامناسب و … بسیار حائز اهمیت هستند.

• کنترل و مانیتورینگ

تابلوهای برق این امکان را فراهم می‌کنند تا وضعیت فعلی و عملکرد سیستم الکتریکی را نظارت و کنترل کرد. این اطلاعات برای اپراتورها و مسئولین نگهداری بسیار ارزشمند است تا در صورت بروز هر گونه مشکل، بتوانند به سرعت واکنش مناسبی نشان دهند.

• توزیع و انتقال انرژی

تابلوهای برق به عنوان نقطه اتصال بین منابع تولید برق و مصرف‌کنندگان آن نقش مهمی ایفا می‌کنند. تابلوهای برق با توزیع و مدیریت انرژی الکتریکی، اطمینان حاصل می‌کنند که انرژی به صورت بهینه و بدون نقص به مقاصد مورد نظر رسیده است.

• اتوماسیون صنعتی

در سیستم‌های صنعتی پیچیده، تابلوهای برق نقش بسیار مهمی در اتوماسیون فرآیندها و کنترل دستگاه‌های مختلف ایفا می‌کنند. این اتوماسیون باعث بهبود بهره‌ وری و دقت در عملیات‌های صنعتی می‌شود.

• انعطاف‌پذیری و سهولت تعویض

استفاده از تابلوهای برق مناسب به اپراتورها این امکان را می‌دهد تا بر اساس نیازهای جدید یا تغییرات در سیستم الکتریکی، تغییرات را به سرعت و با کمترین مشکلات انجام دهند.

• طراحی و بهینه ‌سازی سیستم

با استفاده از تابلوهای برق با طراحی درست، می‌توان نقاط ضعف و  اصلاحات مورد نیاز در سیستم الکتریکی را شناسایی و بهینه ‌سازی کرد. به طور کلی، استفاده از تابلوهای برق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است تکرار و تأثیرات مثبت بر کارکرد و ایمنی سیستم‌های الکتریکی را دارد.

تابلو برق‌ها از نظر سطح ولتاژ و انواع آن

انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ به چند دسته تقسیم می‌شوند:

تابلو برق کم ولتاژ (LV)

تابلوهای کم ولتاژ (Low Voltage Panels یا LV Panels) از مهمترین اجزا در یک سیستم الکتریکی محسوب می‌شوند. این تابلوها به منظور توزیع، حفاظت و کنترل انرژی الکتریکی با ولتاژ کمتر از 1000 ولت استفاده می‌شوند. در ادامه به بررسی اهمیت و کاربردهای تابلوهای کم ولتاژ پرداخته می‌شود:

• توزیع انرژی الکتریکی

تابلوهای کم ولتاژ برای توزیع انرژی الکتریکی از سیستم اصلی به نقاط مختلف یک ساختمان، کارخانه، واحد صنعتی و… استفاده می‌شوند. این توزیع می‌تواند شامل توزیع به سیستم‌های روشنایی، ماشین‌آلات، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و غیره باشد.

• حفاظت از ادوات الکتریکی

تابلوهای کم ولتاژ شامل سیستم‌های مختلف حفاظتی می‌شوند که هدف آن‌ها جلوگیری از آسیب به ادوات الکتریکی به دلیل شرایط نامطلوب و اضافی (مانند جریان‌های بالا یا اتصالات نامناسب) است.

• کنترل و مانیتورینگ

تابلوهای کم ولتاژ قابلیت کنترل و مانیتورینگ بسیار بالایی دارند. این امکانات شامل سوئیچ‌ها، رله‌ها، میزان ولتاژ و جریان، ترمینال‌ها و نمایشگرهای مختلف می‌شوند که به کاربران اطلاعات دقیق وضعیت سیستم را فراهم می‌کنند.

• اتوماسیون صنعتی

در سیستم‌های صنعتی پیچیده، تابلوهای کم ولتاژ برای اتوماسیون و کنترل فرآیندها از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. این توانایی به تجهیزات صنعتی اجازه می‌دهد تا به صورت خودکار و هماهنگ با یکدیگر عمل کنند.

• بهینه‌سازی مصرف انرژی

تابلوهای کم ولتاژ می‌توانند به عنوان واسطه‌ای برای کنترل مصرف انرژی در ساختمان‌ها و صنایع عمل کنند. با استفاده از این تابلوها می‌توان برنامه‌ریزی منطقی برای استفاده بهینه از انرژی انجام داد.

تابلو برق صنعتی متوسط ولتاژ (MV)

تابلوهای متوسط ولتاژ (Medium Voltage Panels یا MV Panels) نقش بسیار حیاتی در توزیع و مدیریت انرژی الکتریکی با ولتاژ متوسط (معمولاً از 1000 ولت تا 33 کیلوولت) ایفا می‌کنند. این تابلوها جهت توزیع انرژی از منابع تولید به مصرف‌کنندگان نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به بررسی اهمیت و کاربردهای تابلوهای متوسط ولتاژ می‌پردازیم:

• توزیع انرژی الکتریکی

تابلوهای متوسط ولتاژ از منابع تولیدی به مراکز توزیع و سپس به مصرف‌کنندگان نهایی انرژی را منتقل می‌کنند. این توزیع ممکن است در محل‌های مختلف شامل صنایع، شهرها، شرکت‌ها و ساختمان‌های عمومی صورت گیرد.

• حفاظت و کنترل

تابلوهای متوسط ولتاژ شامل تجهیزات حفاظتی متنوعی می‌شوند که هدف آنها حفاظت از ادوات و تجهیزات در برابر شرایط نامناسب و اضافی مانند افت ولتاژ، جریان‌های بالا و حوادث دیگر است.

• کنترل و مانیتورینگ پایداری سیستم

تابلوهای MV مجهز به تجهیزاتی برای کنترل و مانیتورینگ وضعیت سیستم می‌باشند. این اطلاعات از طریق سوئیچ‌ها، رله‌ها و تجهیزات دیگر در اختیار اپراتورها قرار می‌گیرد تا در صورت بروز مشکلات، واکنش مناسب داشته باشند.

• اتوماسیون و کنترل صنعتی

در محیط‌های صنعتی پیچیده، تابلوهای MV به عنوان قسمتی از سیستم‌های اتوماسیون صنعتی استفاده می‌شوند. این توانایی به تجهیزات صنعتی اجازه می‌دهد تا به صورت هماهنگ و خودکار کارکنند.

• مدیریت بار و توازن بار

تابلوهای متوسط ولتاژ مسئول توزیع بار میان مختلف منابع تولیدی و مصرف ‌کنندگان هستند. این امر باعث بهبود توازن بار در شبکه می‌شود و از حداکثر بهره ‌وری از ظرفیت‌های مختلف سیستم اطمینان حاصل می‌کند.

تابلو برق صنعتی با ولتاژ بالا (HV)

تابلوهای با ولتاژ بالا یا HV Panels , High Voltage Panels) ( در سیستم‌های الکتریکی نقش بسیار حیاتی ایفا می‌کنند. این تابلوها برای مدیریت و کنترل انرژی الکتریکی با ولتاژ بالایی (معمولاً بالاتر از 33 کیلوولت) استفاده می‌شوند. در ادامه به بررسی اهمیت و کاربردهای تابلوهای با ولتاژ بالا می‌پردازیم:

• کنترل و مدیریت انرژی

تابلوهای با ولتاژ بالا مسئولیت توزیع انرژی الکتریکی با ولتاژ بالا از زیرساخت‌های توزیع به مصرف‌کنندگان نهایی را دارند. این انتقال ممکن است در محیط‌های صنعتی، تاسیسات شهری، ایستگاه‌های ترانسفورماتور و… صورت گیرد.

• حفاظت و کنترل

تابلوهای با ولتاژ بالا شامل سیستم‌های پیشرفته حفاظتی و کنترلی هستند. این تجهیزات هدف دارند تا تجهیزات و ادوات الکتریکی را در برابر شرایط نامطلوب و خطرات ناشی از این ولتاژ بالا حفاظت کنند.

• مدیریت توان

تابلوهای با ولتاژ بالا برای مدیریت توان الکتریکی در شبکه‌های توزیع و انتقال انرژی بسیار حیاتی هستند. آن‌ها از طریق توزیع توان مطلوب به صورت کارآمد و بهینه به مصرف‌کنندگان می‌رسانند.

• اتوماسیون و کنترل صنعتی

در محیط‌های صنعتی پیچیده، تابلوهای با ولتاژ بالا به عنوان بخشی از سیستم‌های اتوماسیون صنعتی استفاده می‌شوند. این توانایی به تجهیزات صنعتی اجازه می‌دهد تا به صورت هماهنگ و خودکار کار کنند.

• کاربردهای خاص

در برخی موارد خاص مانند ایستگاه‌های ترانسفورماتور و انواع تجهیزات بالا و پایین زمینی، تابلوهای با ولتاژ بالا برای کنترل و مدیریت این تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع تابلوهای برق بر اساس کاربردی که دارند به موارد زیر تقسیم می شوند:

تابلو برق توزیع

تابلو برق توزیع یکی از انواع تابلو برق است که برای توزیع برق در ساختمان‌ها و فضاهای مسکونی، تجاری و اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظایف اصلی تابلو برق توزیع عبارتند از:

• دریافت برق ورودی از تابلوی برق اصلی ساختمان
• کاهش ولتاژ برق AC از سطح ولتاژ متوسط به کم ولتاژ مصرفی
• تقسیم و توزیع برق بین مدارهای مختلف ساختمان
• فراهم کردن اتصالات و پریزهای برق مورد نیاز در هر مدار
• حفاظت و ایمن‌سازی مدارات با استفاده از تجهیزاتی مانند فیوز، کلیدهای اتوماتیک و رله حفاظتی
• فراهم کردن امکان اندازه‌گیری میزان مصرف برق در هر مدار
• دارا بودن سیستم زمین برای جلوگیری از برق‌گرفتگی

انتخاب تابلو برق توزیع مناسب با ظرفیت کافی، بسیار مهم است تا بتواند نیاز برقی ساختمان را به درستی تأمین کند.

تابلو برق کنترل

تابلو برق کنترل یکی از انواع تابلوهای برق است، به منظور کنترل و هدایت تجهیزات و سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی به کار می‌رود. کاربردهای اصلی تابلو برق کنترل:

• کنترل و هدایت ماشین‌آلات صنعتی از جمله موتورهای الکتریکی، پمپ‌ها، کمپرسورها و غیره
• کنترل فرایندهای خودکار در صنایع مختلف
• کنترل سیستم‌های انتقال و توزیع
• کنترل دستگاه‌ها و فرایندها در نیروگاه‌ها
• کنترل سیستم‌های گرمایشی، تهویه مطبوع و تأسیسات ساختمان
• کنترل روشنایی و سیستم‌های امنیتی

تابلوهای کنترل معمولاً شامل اجزایی همچون کنترل‌کننده‌های منطقی (PLC)، صفحه نمایش، دکمه‌های کنترل و ابزارهای اندازه‌گیری هستند.

تابلو برق اصلی

تابلو برق اصلی (MDB) نقطه ورودی اولیه برق به یک ساختمان یا صنعت است و وظایف مهمی برعهده دارد:

• دریافت برق از شبکه برق عمومی یا منبع تولید برق محلی
• نصب کنتور برق برای اندازه‌گیری مصرف
• کاهش ولتاژ برق AC از سطح ولتاژ شبکه به سطح مورد نیاز ساختمان یا صنعت
• جداسازی و اتصال سیم‌کشی ارت و نول به زمین
• محافظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه با استفاده از فیوز و کلیدهای محافظتی
• تقسیم برق ورودی بین تابلوهای فرعی مانند تابلو برق توزیع و تابلو برق موتورخانه
• ارائه اتصالات و ترمینال‌ها برای ورود خطوط تغذیه به تابلوهای فرعی
• نصب ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ برای تغذیه مدارهای کنترل و ابزار دقیق

انتخاب صحیح تابلو برق اصلی بر اساس ظرفیت و ولتاژ مورد نیاز، از اهمیت بالایی برخوردار است.

تابلو برق موتورخانه

انواع تابلو موتورخانه یا تابلو برق کنترل موتور (MCC) برای کنترل و مدیریت موتورهای الکتریکی به کار می‌رود. این تابلوها معمولاً در کارخانجات و صنایعی که از موتورهای الکتریکی مختلف استفاده می‌کنند، نصب می‌شوند. کاربردها و قابلیت‌های انواع تابلو برق موتورخانه:

• راه ‌اندازی و توقف موتورها
• کنترل سرعت موتورها
• محافظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه
• اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی موتور مانند جریان و ولتاژ
• نظارت بر دما و ارتعاشات موتور
• هماهنگ ‌سازی چندین موتور با یکدیگر
• فرمان‌های خودکار برای تنظیم سرعت یا توقف موتور در شرایط خاص
• اتصال به سیستم‌های کنترل و ابزاردقیق
• هشدار در صورت بروز اشکال در موتورها

انتخاب تابلو برق موتورخانه مناسب بستگی به تعداد و ظرفیت موتورها، نوع کاربرد و شرایط محیطی دارد.

تابلو برق حفاظتی

انواع تابلو برق حفاظتی یکی از انواع مهم تابلو برق است که وظیفه محافظت و ایمن‌ سازی سیستم‌های الکتریکی را برعهده دارند. مهم‌ترین اجزا و ویژگی‌های تابلو برق حفاظت

• فیوزهای حفاظتی برای محافظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار
• کلیدهای اتوماتیک قطع و وصل برق
• رله‌های حفاظتی جهت تشخیص اضافه بار، اتصال کوتاه و خطاها
• ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ برای اندازه‌گیری مشخصات الکتریکی
• سیستم زمین و اتصالات سیم نول و ارت
• درایورها و کنتاکتورها برای قطع و وصل مدارات
• تجهیزات اندازه‌گیری و نمایش مانند آمپرمتر و ولت‌متر
• سیستم‌های هشدار
• امکان اتصال به سیستم‌های کنترل و ابزار دقیق

تابلوهای حفاظتی با افزایش ایمنی و قابلیت اطمینان سیستم‌های الکتریکی، نقش مهمی در بهره‌برداری بهینه ایفا می‌کنند.

بررسی تابلوهای برق از نظر محل نصب

بهترین مکان برای تابلو برق فضای بزرگی است که دستورالعمل های فضای کاری NEC را رعایت می کند. همچنین باید دور از دید با دسترسی آسان باشد. تابلوهای برق بر اساس محل نصب به دو دسته روکار و توکار تقسیم می‌شوند که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند:

تابلو برق های روکار

تابلوهای روکار (Switchboards) به عنوان یکی از اجزای اساسی و بسیار حیاتی در سیستم‌های الکتریکی استفاده می‌شوند. این تابلوها به صورت باز و قابل دسترسی بر روی دیوارها یا ستون‌های ساختمان‌ها نصب می‌شوند. در ادامه، به برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای تابلوهای روکار می‌پردازیم:

• دسترسی آسان

تابلوهای روکار به دلیل نصب بر روی دیوارها یا ستون‌های ساختمان، دسترسی آسان به تجهیزات الکتریکی را فراهم می‌کنند. این ویژگی اهمیت بالایی در مواقع اضطراری و نیاز به دسترسی سریع به تجهیزات دارد.

• حفاظت از تجهیزات

تابلوهای روکار معمولاً دارای درب‌های محافظ هستند که از تماس دسترسی‌پذیر با تجهیزات الکتریکی جلوگیری می‌کنند. این ویژگی به حفاظت از تجهیزات در برابر خطرات ناشی از تماس دسترسی‌پذیر بسیار کمک می‌کند.

• سازگاری با محیط

تابلوهای روکار معمولاً به طور طبیعی در محیط‌های مختلف ساختمان‌ها قرار می‌گیرند و به دلیل طراحی ساده و شکیل، با سبک‌ها و دکوراسیون‌های مختلف ساختمان‌ها سازگاری دارند.

• توزیع انرژی

تابلوهای روکار عموماً برای توزیع انرژی الکتریکی در ساختمان‌ها و مراکز مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توزیع ممکن است شامل توزیع به مدارهای روشنایی، پریزها، دستگاه‌ها و سایر تجهیزات باشد.

• کنترل و مانیتورینگ

تابلوهای روکار معمولاً شامل سوئیچ‌ها، رله‌ها، نمایشگرها و تجهیزات کنترلی دیگر می‌شوند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا وضعیت سیستم را نظارت کنند و در صورت نیاز به کنترل عملکرد تجهیزات بپردازند.

• مصارف مختلف

تابلوهای روکار در محیط‌های مختلفی از جمله ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و حتی مراکز عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای تامین نیازهای مختلف انرژی الکتریکی به کار می‌روند. اهمیت تابلوهای روکار در سیستم‌های الکتریکی از لحاظ حفاظت تجهیزات، کنترل عملکرد و توزیع انرژی به صورت بهینه بسیار بالاست و توجه به این نکته در طراحی و نصب آن‌ها بسیار حائز اهمیت است.

تابلوهای توکار

تابلو برق توکار (Panelboards) نوعی تابلو برق است که به عنوان یک سیستم توزیع برق الکتریکی در ساختمان‌ها و مکان‌های مختلف استفاده می‌شوند. این تابلوها به طور معمول در دیوارها یا مکان‌های دسترسی آسان در ساختمان نصب می‌شوند و از طریق آن‌ها برق به تجهیزات مختلف توزیع می‌شود. در ادامه، به ویژگی‌ها و کاربردهای تابلوهای توکار می‌پردازیم:

• حفاظت از تجهیزات

تابلوهای توکار عموماً دارای درب‌ها و پوشش‌های محافظی هستند که تجهیزات الکتریکی درون آن‌ها را از تماس با دسترسی‌پذیری و عوامل مختلف محافظت می‌کنند.

• توزیع انرژی

این تابلوها عموماً برای توزیع انرژی الکتریکی به تجهیزات داخل ساختمان به کار می‌روند. این توزیع ممکن است شامل توزیع به مدارهای روشنایی، پریزها، دستگاه‌های الکتریکی و سایر تجهیزات باشد.

• کنترل و مانیتورینگ

تابلوهای توکار معمولاً شامل سیستم‌های کنترل و مانیتورینگ هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا وضعیت سیستم را نظارت کنند و در صورت نیاز به کنترل عملکرد تجهیزات بپردازند.

• مصارف متنوع

این تابلوها در محیط‌های مختلفی از جمله ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و مراکز عمومی استفاده می‌شوند و برای تامین نیازهای مختلف انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تابلوهای توکار به عنوان بخشی مهم از زیرساخت الکتریکی ساختمان‌ها و مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای توزیع امن انرژی الکتریکی به تجهیزات مختلف بسیار حائز اهمیت هستند. به دلیل اهمیت بالای این تجهیزات، طراحی، نصب و نگهداری آن‌ها باید با دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی صورت پذیرد.

بررسی کاربرد تابلو برق‌ها

در ادامه، برخی از کاربردهای مهم تابلوهای برق را بررسی می‌کنیم:

• کاربرد در صنعت

انواع تابلو برق در صنعت به عنوان یکی از اجزای اساسی در سیستم‌های توزیع برق و کنترل تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. این انواع تابلو برق به کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و واحدهای صنعتی کمک می‌کنند تا انرژی به صورت ایمن و کارآمد توزیع شود و کنترل فرآیندهای تولید صورت گیرد.

• کاربرد در ساختمان‌ها و اماکن عمومی

انواع تابلو برق در ساختمان‌های مسکونی و تجاری نصب می‌شوند تا انرژی به تجهیزات مختلف شامل روشنایی، پریزها، دستگاه‌های الکتریکی و سایر تجهیزات توزیع شود.

• کاربرد در بخش انرژی

در ایستگاه‌های ترانسفورماتور و زیرساخت‌های توزیع و انتقال برق، تابلوهای برق استفاده می‌شوند تا انرژی از منابع تولید به مصرف‌کنندگان نهایی منتقل شود.

• کاربرد در اتوماسیون صنعتی

تابلو برق در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی استفاده می‌شوند تا فرآیندها و تجهیزات صنعتی به صورت خودکار و هماهنگ انجام شوند.

• کاربرد در بخش حفاظتی

این تابلوها معمولاً شامل تجهیزات حفاظتی هستند که هدف آنها حفاظت از تجهیزات و ادوات الکتریکی در برابر شرایط نامطلوب و حوادث مختلف است.

• کاربرد در اتصال تجهیزات مختلف

تابلو برق به عنوان واسطه‌ای بین تجهیزات مختلف در یک سیستم الکتریکی عمل می‌کنند و امکان اتصال و قطع این تجهیزات را فراهم می‌کنند. با توجه به اهمیت بالای تابلوهای برق در سیستم‌های الکتریکی، طراحی، نصب و نگهداری آن‌ها باید با دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی صورت پذیرد.

ساخت تابلو برق و نقشه آن

تابلو برق یک ساختار مهم در سیستم‌های الکتریکی است که برای توزیع، حفاظت، کنترل و مدیریت انرژی الکتریکی به کار می‌رود. در اینجا، نحوه‌ی ساخت تابلو برق و نقشه‌ای که در طراحی و ساخت آن به کار می‌رود، بررسی می‌شود:

طراحی تابلو برق

مراحل طراحی تابلو برق به شرح زیر است:

• انتخاب تجهیزات

در این مرحله، ابتدا باید تمام تجهیزاتی که در تابلو برق قرار خواهند گرفت را انتخاب کنید. این شامل تجهیزاتی مانند سوئیچ‌ها، رله‌ها، کلیدها، مقدارگذارها، مترها و… می‌شود. این انتخاب باید با توجه به نیازها و استانداردهای مرتبط انجام شود.

• انتخاب و طراحی محفظه

محفظه تابلو برق باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا تمام تجهیزات در آن جا بگیرند. همچنین باید دارای ویژگی‌هایی مانند مقاومت به عوامل محیطی (مانند گرد و غبار، رطوبت) و امکان دسترسی آسان باشد. در نهایت، مکانیکی آن باید به طور کامل مطابق با استانداردهای الکتریکی باشد.

• طراحی مدارها

در این مرحله، باید مدارهای مختلف در داخل تابلو برق طراحی و ترتیب شوند. این شامل ترتیب و اتصال تمام تجهیزات به یکدیگر و به منابع تغذیه می‌شود. نیاز به توجه دقیق به نقشه‌های مهندسی الکتریکی و محاسبات دقیق دارید.

• مسیردهی و اتصالات

مسیردهی کابل‌ها و اتصالات بسیار حائز اهمیت است. باید اطمینان حاصل شود که هر کابل به درستی متصل شده و محل مشخصی در تابلو دارد. همچنین اتصالات باید به دقت انجام شود تا هیچگونه اتصال مشکل‌سازی ایجاد نشود.

نقشه تابلو برق

نقشه تابلو برق یک نمایش گرافیکی از تمام تجهیزات و اتصالات موجود در تابلو برق است. این نقشه باید به دقت مسیر کابل‌ها و اتصالات را نمایش دهد تا از اتصالات صحیح و بدون مشکل اطمینان حاصل شود. همچنین باید شامل نوع و مشخصات هر تجهیز در تابلو باشد و علائم و نمادها برای بهترین درک از نقشه باید استفاده شوند. این نقشه شامل اطلاعات مانند:

• نوع و مشخصات تجهیزات

نقشه باید شامل نام و مشخصات هر تجهیز در تابلو باشد، از جمله توان، ولتاژ، جریان و دیگر ویژگی‌ها.

• مسیر کابل‌ها و اتصالات

نقشه باید به دقت مسیر کابل‌ها و اتصالات را نمایش دهد تا از اتصالات صحیح و بدون مشکل اطمینان حاصل شود.

• نمایش استاندارد

از نظر گرافیکی، نقشه باید به صورت واضح و سازمان یافته تمام تجهیزات را نمایش دهد.

• علائم و نمادها

نقشه باید از نمادها و علائم استفاده کند تا تجهیزات و اتصالات به صورت قابل فهمی نمایش داده شوند. نقشه تابلو برق برای مهندسان الکتریکی و تکنسین‌های برق بسیار مهم است و در فرآیند طراحی، نصب و تعمیرات به آن اعتبار بسیار بالایی داده می‌شود.

بررسی تابلو برق های قابل استفاده در ساختمان

تابلوهای برق مورد استفاده در ساختمان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، چرا که نقش حیاتی در توزیع و مدیریت انرژی الکتریکی داخل ساختمان دارند. در اینجا نوعی تابلو برق متداول در ساختمان‌ها را بررسی خواهیم کرد:

تابلوهای برق مسکونی

این تابلوها برای ساختمان‌های مسکونی و واحدهای مسکونی استفاده می‌شوند. وظیفه اصلی آنها توزیع انرژی الکتریکی به بخش‌های مختلف ساختمان شامل روشنایی، پریزها، دستگاه‌های الکتریکی و سایر تجهیزات است. تابلوهای برق مسکونی معمولاً ولتاژ کمتری دارند (معمولاً 220 ولت) و از نظر ظاهری، کوچکتر و ساده‌تر از سایر انواع تابلوها هستند.

ویژگی‌ها و نکات مهم در تابلوهای برق مسکونی

• حفاظت و ایمنی

تابلو برق باید دارای ویژگی‌های حفاظتی باشد تا از خطرات ناشی از تماس دسترسی‌پذیر با تجهیزات الکتریکی جلوگیری کند. همچنین باید دارای روکش و درب‌های محافظ برای جلوگیری از دسترسی غیر مجاز باشد.

• قابلیت اضافه کردن و تغییرات

تابلو برق باید دارای فضای کافی برای اضافه کردن تجهیزات جدید یا انجام تغییرات باشد. این ویژگی مخصوصاً در صورت نیاز به افزایش بار الکتریکی یا افزودن تجهیزات جدید بسیار حیاتی است.

• عمر مفید و کیفیت ساخت

تابلو برق باید از جنس‌ها و مواد با کیفیت ساخته شده باشد تا به ماندگاری و کارایی بالا داشته باشد.

• نصب و نگهداری آسان

طراحی تابلو برق باید به نحوی باشد که نصب و نگهداری آن به سادگی و بدون مشکل انجام شود.

• مطابقت با استانداردها

تابلو برق باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی مرتبط مطابقت داشته باشد تا از نظر ایمنی و عملکرد بهینه باشد.

• کنترل و نظارت

بعضی از تابلوهای برق مسکونی دارای امکانات کنترل و نظارت هستند که به ساکنین این ا مکان را می‌دهند تا مصرف انرژی خود را مدیریت کنند.

در نهایت، تعیین نوع و مشخصات تابلو برق باید با توجه به نیازهای خاص هر ساختمان و با توجه به استانداردهای الکتریکی مربوطه انجام شود. همچنین، نصب و راه‌اندازی آن باید توسط افراد مجرب و با رعایت دقیق ایمنی و مقررات الکتریکی انجام شود.

بررسی اجزای مختلف تابلو برق

تابلو برق یک ساختار مهم در سیستم‌های الکتریکی است که برای توزیع، حفاظت، کنترل و مدیریت انرژی الکتریکی به کار می‌رود. این تابلوها شامل اجزای مختلفی هستند که هرکدام وظیفه‌های خاصی دارند. در ادامه، اجزای اصلی یک تابلو برق را بررسی می‌کنیم:

• صفحه پشت (Backplate)

صفحه پشت تابلو برق به عنوان پایه و ساختار اصلی تابلو عمل می‌کند. تمامی اجزا و تجهیزات دیگر بر روی این صفحه نصب می‌شوند.

• باس بارها (Busbars)

باس بارها، مسیرهای فلزی هستند که برق از منبع تغذیه به تجهیزات مختلف توزیع می‌کنند. آنها باید به دقت طراحی شوند تا امکان توزیع برق با ایمنی و بهینگی فراهم شود.

• کلید محافظت از جان (Circuit Breakers)

کلید محافظت از جان علائم نگارشی وظیفه حفاظت از مدارها در برابر افزایش جریان و شرایط نامطلوب را دارند. در صورت وقوع حادثه، آنها مدار را به صورت خودکار قطع می‌کنند تا از آسیب به تجهیزات و ایمنی افراد جلوگیری شود.

• رله‌ها (Relays)

رله‌ها در تابلوهای برق استفاده می‌شوند تا به اعمال خاصی در مدارها پاسخ دهند. برخی از رله‌ها برای کنترل و مانیتورینگ وضعیت مدارها و برخی دیگر برای حفاظت از مدارها عمل می‌کنند.

• کلیدها و سوئیچ‌ها (Switches)

کلیدها و سوئیچ‌ها به عنوان وسیله‌ای برای کنترل جریان برق در مدارها استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند به صورت دستی یا خودکار عمل کنند.

• نمایشگرها و تجهیزات نظارتی (Displays and Monitoring Equipment)

برخی از تابلوها دارای نمایشگرها و تجهیزات نظارتی هستند که وضعیت مدارها و تجهیزات را نمایش می‌دهند. این اطلاعات به کاربران کمک می‌کند تا وضعیت سیستم را بررسی کرده و در صورت نیاز به اقدام مناسب بپردازند.

• پریز و دوشاخه (Outlets and Plugs)

برخی تابلوها برای توزیع برق به تجهیزات نهایی شامل پریز و دوشاخه نیز مجهز می‌شوند.

• سیم‌کشی و اتصالات (Wiring and Connections)

سیم‌کشی و اتصالات برقی به عنوان پل ارتباطی بین تجهیزات مختلف و قاشق‌ها یا قطعکردها عمل می‌کنند. آنها باید به دقت نصب و اتصال شوند تا مدارها به درستی عمل کنند.

• وسایل اندازه‌گیری (Meters)

برخی تابلوها دارای وسایل اندازه‌گیری مانند آمپرمترها و ولتمترها هستند که برای نظارت بر وضعیت جریان و ولتاژ استفاده می‌شوند.

• سیستم‌های حفاظتی (Protection Systems)

برخی تابلوها دارای سیستم‌های حفاظتی هستند که در صورت وقوع حوادث نامطلوب مانند افزایش جریان یا ولتاژ به طور خودکار مدار را قطع می‌کنند تا از آسیب به تجهیزات و ایمنی افراد جلوگیری شود.

هر یک از این اجزای تابلو برق نقش مهمی در عملکرد کلی تابلو دارند و باید با دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی مورد نصب و استفاده قرار گیرند.

جنس بدنه تابلو برق چیست؟

بدنه تابلو برق معمولاً از مواد مقاوم و عایقی ساخته می‌شود. این مواد باید توانایی مقاومت در برابر شرایط محیطی، حفاظت در برابر ضربات و ضربه، و عایق برقی داشته باشند. برخی از مواد متداول برای ساخت بدنه تابلو برق عبارتند از:

• فولاد

برخی تابلوهای برق از ورق‌های فولادی ساخته می‌شوند که با پوشش‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی پوشانده می‌شوند. این اجزا معمولاً در تابلو برق صنعتی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• فایبرگلاس

برخی از تابلوهای برق از فایبرگلاس تشکیل شده‌اند که این مواد خود عایق برقی هستند و مقاوم در برابر ضربات و شرایط محیطی می‌باشند.

• پلاستیک مهندسی

برخی از تابلوها از پلاستیک‌های مهندسی مانند ABS (آکریلونیتریل بوتادین استیرون) یا پلی‌کربنات ساخته می‌شوند که مقاوم در برابر ضربات، خوردگی و عوامل محیطی هستند.

• فایبرسمنت

برخی تابلوها از مواد فایبرسمنت ساخته می‌شوند که این مواد مقاوم در برابر شرایط محیطی و ضربات هستند.

• آلومینیوم

تابلوهای برقی از آلومینیوم نیز ساخته می‌شوند که این مواد مقاوم در برابر خوردگی هستند و وزن سبکی دارند. هر یک از این مواد بر اساس نیازها و محیط استفاده علائم نگارشی انتخاب می‌شوند. مهمترین نکته این است که بدنه تابلو برق باید به دقت طراحی شود تا تمامی اجزا در داخل آن به درستی نصب شده و حفاظت لازم از تجهیزات و افراد صورت پذیرد.

نحوه جا به جایی و نصب تابلو برق

نصب و جابجایی تابلو برق یک فرآیند حساس و حیاتی است که باید با دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی انجام شود. در ادامه، مراحل اصلی برای نصب و جابجایی تابلو برق را بررسی می‌کنیم:

آماده‌سازی

• بررسی مکان مورد نظر

قبل از هرگونه نصب یا جابجایی، باید مکان مورد نظر برای نصب تابلو برق با دقت بررسی شود. باید اطمینان حاصل شود که مکان دارای فضای کافی، دسترسی آسان و از نظر ایمنی مناسب است.

• بررسی مراکز توزیع برق

اگر تابلو به منظور جابجایی است، باید مسیر مناسب برای اتصال تا مرکز توزیع برق (قطب) در نظر گرفته شود.

قطع برق

• قطع برق از منبع اصلی

قبل از هر کاری، باید برق از منبع اصلی (شبکه برق یا ژنراتور) قطع شود. این کار باید توسط یک فرد مجرب واجد صلاحیت انجام شود.

جابجایی یا نصب تابلو

• جابجایی یا نصب تابلو برق

اگر تابلو به منظور جابجایی است، باید با دقت تابلو را از مکان قبلی جدا کرد و به مکان جدید منتقل کرد. در صورت نصب تابلو جدید، باید آن را به مکان مورد نظر بیاورید.

اتصالات

• اتصال به منبع برق

تابلو برق باید به منبع اصلی برق (شبکه برق یا ژنراتور) متصل شود. اتصالات باید با دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی انجام شوند.

• اتصال به تجهیزات الکتریکی

سپس، تجهیزات داخل تابلو باید به درستی به قاشق‌ها یا قطعکردها وصل شوند.

آزمایش و بررسی

• آزمایش عملکرد

بعد از اتصال، باید عملکرد تابلو برق تست شود. این شامل بررسی جریان‌ها، ولتاژ‌ها و حفاظت‌های مختلف می‌شود.

اجرای مستندات و استانداردها

• تهیه مستندات و نقشه‌ها

باید مستندات کامل از جمله نقشه تابلو برق و دستورالعمل‌های مربوطه تهیه و نگهداری شود.

• رعایت استانداردها

همواره باید اطمینان حاصل کرد که نصب یا جابجایی تابلو برق به دقت و با رعایت استانداردهای الکتریکی صورت گرفته است.

بازخورد و ثبت

• گزارش و ثبت اطلاعات

هر مرحله از نصب یا جابجایی باید با دقت ثبت و گزارش شود تا در صورت نیاز به آن ارجاع شود. همیشه توصیه می‌شود که نصب یا جابجایی تابلو برق توسط تکنسین‌های مجرب واجد صلاحیت و با رعایت دقیق استانداردهای الکتریکی انجام شود.

جمع بندی

تابلوهای برق از اجزای کلیدی سیستم‌های برق‌رسانی هستند که نقش بسزایی در توزیع ایمن و قابل کنترل انرژی الکتریکی دارند. انواع تابلوهای برق شامل تابلوهای کم ولتاژ، متوسط ولتاژ و با ولتاژ بالا بر اساس سطح ولتاژ و همچنین انواعی مانند تابلو توزیع، تابلو کنترل، تابلو اصلی و غیره بر اساس کاربرد معرفی شده‌اند. اجزای مختلف تابلو برق مانند باس‌بار، کلید محافظ، رله و غیره نیز تشریح شده‌اند.

کاربرد تابلوهای برق در مکان‌های مختلف از جمله ساختمان‌ها، صنایع، نیروگاه‌ها و شبکه‌های توزیع بررسی شده و روش صحیح نصب و جابجایی آن‌ها با رعایت استانداردهای ایمنی توضیح داده شده است. برای خرید تابلو برق صنعتی و انواع دیگر تابلو برق می‌توانید به سایت برقستان مراجعه کرده و تابلو برق خود را با بهترین کیفیت و تجهیزات سفارش دهید.