تابلو برق استخر
تابلو برق چنج اور (Changeover Electrical Panel) یک تجهیز الکتریکی است که در سیستم‌های چنج اور برای انتقال بین دو منبع برق مختلف به کار می‌رود. این تابلو برق معمولا دارای یک سوئیچ انتقال دو موقعیتی است که به کاربر امکان می‌دهد تا بین منبع برق اصلی و منبع برق پشتیبان (که یک ژنراتور برق است) تغییر کند. در طراحی و ساخت تابلو برق چنج اور باید به تجهیزات حفاظتی توجه ویژه‌ای داشت.
تابلو برق چنج اور چیست؟
تابلو برق چنج اور، دستگاهی است که بهطور خودکار بین دو منبع برق مختلف، به جابجایی برق می‌پردازد. طراحی و ساخت تابلو برق چنج اور به‌صورتی است که می‌تواند شامل برق شهری یا دیزل ژنراتور باشد. هنگام قطعی برق شهر، تابلو برق چنج اور بهطور خودکار از منبع دیگر برق تغذیه می‌شود.
این تابلوها، به‌صورت عملی برای اتصال یا همسان‌سازی برق شهر با منابع دیگر برق به‌کار می‌روند. ویژگی مهم این دستگاه‌ها این است که هیچ‌گاه قطعی برق را تجربه نخواهید کرد. تابلو برق چنج‌اور با نام‌های دیگری همچون تابلو ATS (Automatic Transfer Switch) یا AMF (Automatic Mains Failure) نیز قابل‌شناسایی است، با این تفاوت که تابلو AMF سیستم کنترل دیزل ژنراتور دارد؛ درحالی‌که تابلو ATS تنها برای کنترل برق چنج اور استفاده می‌شود.
بررسی مشخصات تابلو برق چنج اور
در این تابلو برق‌ها ویژگی‌های زیر وجود دارد:
- ولتاژ کنترل (فرمان) در بازه ۱۲ تا ۲۲۰ ولت AC و DC
- درجه حفاظت تابلو IP4X
- دارای قابلیت نصب PLC
- ولتاژ نامی ۴۰۰ ولت
در حالت کلی، می‌توان سه حالت برای تابلو برق چنج اور درنظر گرفت:
- حالت اول: زمانی که برق شهر یا شبکه عمومی در دسترس است، خروجی ژنراتور یا یوپی‌اس قطع می‌شود. پس از مدت‌زمان مشخصی، توسط کاربر کلید مربوط به برق شهر وصل خواهد شد.
- حالت دوم: زمانی که برق شهر قطع می‌شود، اپراتور، کلید مربوط به ژنراتور یا یوپی‌اس را در تابلو متصل می‌کند و خروجی برق به مدار وارد می‌گردد.
- حالت سوم: هنگامی که برق عمومی دردسترس است، با قطع برق ژنراتور اضطراری یا یوپی‌اس بهطور فوری، پس از مدت‌زمان مشخصی، برق شهر وارد مدار می‌شود.
درنظر داشته باشید که در مدت زمان قطعی برق شهر، باید سیستمی وجود داشته باشد که دیزل ژنراتور را روشن کند و پس از تثبیت ولتاژ و فرکانس، کلید ژنراتور را وارد مدار سازد. برای انجام این کار، می‌توان از یکی از کلیدهای کنتاکتور، کلید اتوماتیک، کلید دوطرفه یا چنج اور موتوردار استفاده کرد.
نکاتی که هنگام ساخت تابلو برق چنج اور باید رعایت کرد
در فرآیند ساخت و طراحی و ساخت تابلو برق چنج اور، رعایت نکات اساسی و مهمی ضروری است تا عملکرد بهینه و ایمنی این تابلو تضمین شود. ازآن‌جایی‌که این تابلوها برای انتقال بین منابع برق مختلف در شرایط اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرند، ضروری است که در هنگام ساخت آن‌ها به جوانب فنی، ایمنی و کاربردی توجه ویژه‌ای شود. رنگ تابلوها، نقشه ساخت و سیستم‌های برد ژنراتور آن‌ها از جمله نکات ضروری هستند که باید در نظر گرفته شوند.
رنگ تابلو برق ژنراتور اضطراری
پیش از رنگ‌آمیزی به‌صورت الکترواستاتیک یا همان پودری، حتما به این نکته توجه کنید که عملیات چربی و فسفاته‌زدایی با استفاده از اسید صورت گیرد. برای اجزای بدنه، از رنگ کرمی با کد ۷۰۳۵ یا سفید ۷۰۳۲ که دارای خواص عایقی دربرابر رطوبت، ضربه و حرارت است، استفاده کنید.
ضخامت مناسب برای رنگ تمامی اجزای بدنه باید بین ۷۰ تا ۱۱۰ میکرون باشد. مونتاژ بدنه تابلو برق، باید حتما پیش از رنگ‌آمیزی انجام شود و تمام سوراخ‌کاری‌های لازم صورت گیرد. پس از مونتاژ، دمونتاژ و رنگ‌آمیزی صورت بگیرد تا بدنه به‌خوبی دربرابر رطوبت عایق شود.
نقشه ساخت تابلو چنج اور
ترسیم نقشه ساخت تابلو برق چنج اور، یکی از اجزای اساسی و حیاتی است که معمولا پیش از ساخت واقعی تابلو به‌صورت نقشه‌های جانمایی، تک‌خطی یا سه‌خطی توسط سازنده تابلو برق تهیه می‌شود.
سیستم برد ژنراتور
تابلو کنترل اتوماتیک، باید بتواند بر پارامترهای مختلفی از دیزل ژنراتور و شبکه نظارت و کنترل داشته باشد تا اگر نیاز شد، با صدور دستورات ضروری، از سیستم دربرابر خطرات پیش‌بینی‌شده محافظت کند. این پارامترها عبارت‌اند از:
- حفاظت دیزل ژنراتور دربرابر افزایش دمای روغن
- حفاظت ژنراتور در مقابل تغییرات نامنظم فرکانس
- کنترل و نظارت بر میزان سوخت موجود در تانک روزانه
- نظارت و حفاظت دیزل ژنراتور در مقابل کاهش فشار روغن، افزایش دما و سایر مواردی از قبیل دور نامنظم، سطح آب رادیاتور، سطح گازوئیل و سایر سنسورهای مرتبط
- نظارت بر مشکلات در سیستم استارت دیزل ژنراتور
- نظارت بر سطح ولتاژ و شارژ مناسب باطری
- نظارت بر ولتاژ سه‌فاز برق شبکه و ژنراتور و حفاظت دربرابر برانگیختگی بیش از حد و کاهش بیش از حد ولتاژ
- حفاظت ژنراتور در مقابل خطاهای افزایش بار، ارت فالت، اتصال کوتاه و تغییر توالی فاز با استفاده از رله‌های حفاظتی داخلی و خارجی
بررسی فاکتورهای مورد نیاز برای طراحی یک مدار چنج اور
در بیشتر موارد، تجهیزات کلیدزنی برای طراحی و ساخت تابلو برق چنج اور به‌صورت دو کلید اتوماتیک و دو کنتاکتور یا یک کلید چنج اور موتوردار طراحی می‌شوند.
برای بررسی دقیق‌تر و بهتر، باید نکات زیر را در طراحی و ساخت تابلو برق چنج اور درنظر بگیرید:
- مدت‌زمان لازم برای سوئیچ‌کردن بین منبع اصلی و اضطراری چقدر است؟
- چگونه بار دارای اولویت تعریف می‌شود؟ آیا بار باید همیشه روشن باشد یا می‌تواند بهطور موقت خاموش شود؟
- آیا در برخی تأسیسات حساس، امکان خاموش‌شدن موقت وجود دارد؟
- آیا در زمان‌های پیک‌بار نیاز است از منبع اضطراری استفاده شود یا فقط درصورت اختلال برق مجاز به‌حساب می‌آید؟
- آیا بارهای اصلی و فرعی از سیم‌کشی و کلیدها جدا هستند؟ چگونه تبادل بین بارهای اصلی و فرعی صورت می‌گیرد؟
- در این تابلوها، انتخاب نوع سیستم کنترلی امری حیاتی است. آیا از سیستم کنترلی اتوماتیک، کنترل از راه دور، دستی یا ترکیبی استفاده خواهد شد؟
- نسبت توان منبع برق اضطراری به برق اصلی یک سوال اساسی است. زمانی که برق اصلی قطع شود، آیا تمام بار باید بهطور هم‌زمان برق‌دار شود یا بخشی از آن‌ها در اولویت قرار می‌گیرند؟
سخن پایانی
تابلو برق چنج اور، یکی از اجزای اساسی و حیاتی در سیستم‌های برق است که برای اتصال و جابه‌جایی بین منابع برق مختلف، به‌ویژه در شرایط اضطراری استفاده می‌شود. این تابلوها، باتوجه‌به حالت‌های مختلف ورودی برق (شبکه عمومی یا ژنراتور) و نیازهای مختلف سیستم عمل می‌کنند و از طریق کنترل‌ها و سوئیچ‌های مناسب، انتقال برق را به‌صورت اتوماتیک یا دستی انجام می‌دهند. ساخت تابلو برق صنعتی از نظر ایمنی، عملکرد و کاربرد، نقش حیاتی را در سیستم‌های برق ایفا می‌کند و برای حفظ سیستم برق از اهمیت بالایی برخوردار است.
سوالات متداول
تابلو برق چنج اور چه کاربردهایی دارد؟
تابلو برق چنج اور، وظیفه انتقال بین منابع مختلف برق را در شرایط اضطراری برعهده دارد.
چگونه می‌توان تابلو برق چنج اور را تنظیم کرد؟
تنظیم تابلو برق چنج اور، به‌وسیله برنامه‌ریزی و تنظیم سوئیچ‌ها و کنترل‌های مناسب انجام می‌شود.
چه ویژگی‌هایی در انتخاب و نصب تابلو برق چنج اور باید مد نظر قرار گیرد؟
ویژگی‌های مهم در انتخاب و نصب تابلو برق چنج اور شامل قدرت کافی، ایمنی، قابلیت برنامه‌ریزی و نگهداری آسان است.
چگونه می‌توان خطاها و مشکلات مرتبط با تابلو برق چنج اور را تشخیص داد و رفع کرد؟
شناسایی خطاها و مشکلات تابلو برق چنج اور از طریق مانیتورینگ و بررسی دستگاه‌های کنترلی و سیستم‌های حفاظتی انجام می‌شود.
چگونه می‌توان عمر مفید تابلو برق چنج اور را افزایش داد؟
عمر مفید تابلو برق چنج اور، با استفاده از مواد باکیفیت، نصب صحیح و نگهداری دوره‌ای آن افزایش می‌یابد.
